سه‌شنبه بیست و دوم خردادماه 1403 از ساعت 9:30 الی 12:30، نشست علمی روز جهانی محیط زیست، به همت پژوهشکده علوم بهداشتی و محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در در سالن شهید خوراکیان دانشکده بهداشت و ایمنی  به صورت حضوری و مجازی با حضور اساتید، دانشجویان و متخصصین این حوزه برگزار گردید.

در این نشست، دکتر محسنی بندپی رئیس  پژوهشکده علوم بهداشتی و محیط زیست، دکتر نوبخت، رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، دکتر مهردادی، رئیس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران، دکتر فرخی، مدیر گروه HSE دانشگاه توانبخشی و سلامت اجتماعی، دکتر حشمتی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست کشور  و دکتر زرگرپور، معاون اسبق امور آب وزارت نیرو به ایراد سخنرانی پرداختند.

نشست با سخنرانی دکتر محسنی بندپی با موضوع شعار روز جهانی محیط زیست آغاز شد. ایشان در ارتباط با تاریخچه روز جهانی محیط زیست و همچنین شعار امسال که "احیای زمین‌، بیابان‌زدایی و تاب آوری در برابر خشکسالی" می‌باشد، توضیحاتی ارائه نمودند. در ادامه در رابطه با بحران‌های زیست محیطی و به خصوص تغییرات آب و هوایی، تاریخچه شروع این تغییرات، تاثیرات تغییر اقلیم بر محیط زیست و وضعیت آماری ایران از نظر بحران آب و فرونشست زمین مطالبی ارائه دادند.

ایشان همچنین استراتژی های سازگاری کاهش خطرات خشکسالی را به این شرح بیان نمودند؛

 در خصوص مدیریت منابع آب؛ اجرای شیوه‌های کارآمد مدیریت آب، مانند روش‌های کارآمد مصرف و نگهداری آب، استفاده از تکنولوژی‌های نوین، و بهینه‌سازی مصرف آب در کشاورزی.

در زمینه تنوع بخشی به محصولات کشاورزی؛ کشت محصولات مقاوم به خشکی، تعیین الگوی کشت مطلوب و ادغام روش های کشاورزی پایدار برای افزایش تاب آوری.

و در حوزه بهبود زیر ساخت؛ ارتقاء سیستم های ذخیره و توزیع آب برای افزایش امنیت آب در دوره های خشکسالی

 سپس ایشان ضمن نتیجه‌گیری، از مسئولین کشور اعم از دولت، سازمان‌ها و افراد در جهت کاهش و سازگاری با خشکسالی، دعوت به اقدام نمودند.

در ادامه دکتر نوبخت با موضوع طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت سخنرانی خود را آغاز کردند. به گفته ایشان قرار است در این طرح به کمک وزارت آموزش و پرورش، هر دانش آموز سه نهال بکارد و درنهایت شصت میلیون نهال در مدارس کاشته شود. همچنین این طرح موفق گردیده در برخی استان‌ها با مشارکت خانم‌های خانه‌دار، منازل را تبدیل به نهالستان‌های کوچک کند.

ایشان اشاره کردند که با توجه به برداشت‌های بیش از ظرفیت و غیراصولی، سفره‌های زیرزمینی و چاه‌ها نیازمند تغذیه هستند و این تغذیه توسط پوشش گیاهی انجام می‌گیرد. همچنین طبق بررسی داده‌ها با هوش مصنوعی، جنگل‌کاری در استان‌های جنوبی کشور، درجه حرارت کشور را سه درجه کاهش و رطوبت را بیست درصد افزایش می‌دهد. در نهایت ایشان از حضار درخواست نمودند که در امر درختکاری مشارکت کرده و این فرهنگ را ترویج دهند.

دکتر مهردادی سخنران بعدی این نشست بودند، ایشان در رابطه با اثرات تغییر اقلیم بر تصفیه آب و فاضلاب صحبت نمودند. وی در سخنرانی خود به تغییرات اقلیمی و اثرات آن بر بارش‌های سیل‌آسا و تاثیر این سیلاب بر سیستم‌های تصفیه‌ خانه‌های آب و فاضلاب و مواردی که باعث افزایش آسیب پذیری در برابر سیلاب می‌شود، اشاره نمودند. در انتها گفتندسهم آب مصرفی استان تهران از کل آب تولیدی کشور حدود بیست و پنج درصد می باشد که با توجه به کاهش منابع تولید آب در استان تهران، استفاده از پساب تصفیه شده در کشاورزی و صنعت ضرورت دارد و این امر نیازمند گسترش شبکه جمع‌آوری فاضلاب می‌باشد.

سپس دکتر فرخی، درخصوص نابرابری‌های محیط زیستی و راهکارها و چالش‌ها سخنرانی کردند. ایشان اشاره کردند که مشکلات زیست محیطی تمامی افراد جامعه را به یک اندازه تحت تاثیر قرار نمی‌دهند، بلکه افراد مناطق کم برخوردار آسیب بیشتری می‌بینند و این افراد ممکن است از جهت بیماری‌های زمینه‌ای نیز وضعیت بحرانی‌تری داشته باشند. همچنین ایشان اشاره نمودند که اختلاف طبقاتی اقتصادی باعث افزایش نابرابری‌های زیست محیطی می‌شود که در جهت حل این مشکل باید توزیع پیشرفت اقتصادی افزایش یابد. در ادامه چندین راهکار برای رفع این نابرابری‌ها ارائه دادند که شامل: تغییر دیدگاه حکومت‌ها به محیط زیست، افزایش مطالبه مردم در رابطه با محیط زیست، جایگزینی رفاه زیست محیطی با رفاه اجتماعی، توسعه قوانین مربوط به محیط زیست و واگذاری محیط زیستی در سطح محلی بود.

سخنران بعدی دکتر زرگرپور بودند. ایشان در ابتدای صحبت خود به بررسی برخی تصمیمات شورای عمومی سازمان محیط زیست، در دوره‌های مختلف پرداختند و سپس درباره رتبه ایران در شاخص‌های بین المللی محیط زیستی که از رتبه 53 در سال 2006 به رتبه 133 در سال 2022 تقلیل یافته است، توضیحاتی ارائه دادند. دکتر زرگرپور در پایان درخصوص وضعیت فعلی محیط زیست ایران ابراز نگرانی کردند و بیان کردند که اگر این مشکلات ظرف هفت الی هشت سال آینده رفع نشود، ممکن است دچار فروپاشی زیست محیطی شویم و در نهایت نیز اشاره کردند محیط زیست جایگاه خوبی ندارد و این سازمان باید تغییر ساختار پیدا کرده و همراه با منابع طبیعی و آب به یک وزارتخانه یا ارگان مقتدرتر تبدیل شود.

در انتها دکتر حشمتی نیز سخنرانی کوتاهی در جمع بندی موارد بیان شده داشتند و در رابطه با اصل 50 قانون اساسی و قوانین متعدد محیط زیستی که در ایران وجود دارد، همچنین توسعه پایدار و اصول آن، فناوری‌های نوین درحال استفاده یا راه اندازی از جمله 180 ایستگاه سنجش آلودگی هوا، اقدامات جدید در زمینه پسماند و کارگروه‌های ملی صحبت کردند. ایشان همچنین اشاره کوتاهی به آزمایشگاه‌های معتمد و روش کار آن‌ها داشتند و گفتند که در آینده‌ای نزدیک روش جدیدی اجرایی می‌شود که کارایی این شرکت‌ها و طرح خوداظهاری را افزایش می‌دهد.

این نشست با پرسش و پاسخ دانشجویان به کار خود پایان داد.